سرنوشت فعالیت استارلینک در ایران
به گزارش پایگاه خبری وبسایت رند، به دنبال پیگیری وزارت ارتباطات برای فعالیت قانونی اینترنت ماهواره‌ای در کشور به تازگی اعلام شد که اتحادیه جهانی مخابرات استارلینک را ملزم به رعایت قوانین سرزمینی ایران کرده است.
با توجه به گزارش ایسنا، در تعریف اینترنت ماهواره‌ای گفته شده که امواج از طریق ماهواره ارسال می‌شود و کاربر برای اینکه بتواند این امواج را دریافت کند باید از تجهیزات مخصوص آن از جمله دریافت کننده امواج و دیش استفاده کند. اکثر کارشناسان بر این باورند اگر این نوع از اینترنت همه‌گیر شود و گسترش پیدا کند، این امکان به وجود می‌آید که تجهیزات با قیمت کمتر تولید شود و یا حتی سیم کارت‌هایی مانند آنچه در تلفن ماهواره‌ای استفاده می‌شود، تولید خواهد شد اما هنوز برای رسیدن به این مراحل زود است و لازم است کمی صبر کنیم.
نکته‌ای که در رابطه با اینترنت ماهواره‌ای لازم است به آن توجه شود این است که اینترنت ماهواره‌ای بیشتر در شرایطی کارآیی دارد که دسترسی معمولی به اینترنت (فیبر نوری، کابلی، دایال-آپ و بی‌سیم) ممکن نیست و یا اگر امکان دسترسی وجود داشته باشد از کیفیت بسیار ضعیف و پایینی برخوردار است. ماهواره می‌تواند با توجه به ویژگی‌های ذاتی خود همچون پایداری، تاخیر کم، انعطاف‌پذیری و تامین ظرفیت قابل ملاحظه و ارزان‌قیمت، کمک قابل توجه‌ای در کاهش شکاف دیجیتال در کشور و سیگنال‌رسانی به مناطق محروم و دورافتاده که امکان دسترسی وجود ندارد را داشته و به عنوان بخش بسیار مهمی در لایه زیرساخت و خدمات پایه معماری شبکه اینترنت نقش‌آفرین است. در این راستا شرکت فضایی اسپیس‌ایکس پروژه اینترنت ماهواره‌ای «استارلینک» را در سال 2015 با هدف فراهم کردن پوشش گسترده اینترنت آغاز کرد.
در سال‌های گذشته مرکز ملی فضای مجازی در ایران، رویکرد خود را در ارتباط با منظومه‌های ماهواره‌ای این گونه مطرح کرد که اپراتورهای ماهواره‌ای ملزم به فعالیت طبق معاهدات بین‌المللی در حوزه فضایی و اصول و مقررات سازمان ملل و اتحادیه‌های تخصصی مربوطه هستند و به منظور حفظ استقلال و حاکمیت دولت‌ها در حوزه ارتباطات و صیانت از گذرگاه‌های رسمی تبادل اطلاعات را به منظور جلوگیری از هرج و مرج و مقابله با جرایم سایبری باید قوانین و مقررات ملی کشورها را رعایت کنند.
با گذشت زمان و در نهایت با شروع پاییز در سال گذشته خبرهایی مبنی بر فعالیت اینترنت ماهواره‌ای انتشار یافت؛ مدیرعامل این شرکت در واقع اعلام کرد که نزدیک به 100 استارلینک فعال در ایران وجود دارد. ایران هم به موازات گسترش فعالیت اینترنت ماهوراه‌ای در سایر کشورها موضع خود نسبت به این موضوع را اعلام کرده است.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در رابطه با همین موضوع و امکان فعالیت استارلینک در کشور گفته است که از فعال شدن اپراتورهایی که اینترنت ماهوره‌ای ارائه می‌دهند استقبال می‌کنند و اکنون سه اپراتور هستند که اینترنت ماهوره‌ای را در نقاط دورافتاده روستایی ارائه می‌کنند.
همچنین وزیر ارتباطات و فناوری تاکید کرد طبق قواعد بین المللی هر اپراتور اینترنت ماهواره‌ای که بخواهد در قلمروی یک کشور سرویس ارائه کند ملزم به رعایت قواعد سرزمینی آن کشور است. بر اساس گفته‌های او این قواعد به تمامی این اپراتورها از جمله استارلینک ابلاغ شده است و اگر این قواعد را بپذیرند، از فعالیت آن‌ها استقبال می‌کنند؛ در حال حاضر 3000 روستا در کشور وجود دارد که هنوز به اینترنت دسترسی ندارند که با این اقدام می‌توان آن‌ها را به اینترنت متصل کرد.
ناگفته نماند طبق قانون گفته شده اخیرا با پیگیری‌های حقوقی بین المللی وزارت ارتباطات «استارلینک» ملزم به رعایت قوانین سرزمینی جمهوری اسلامی ایران شده است. طبق اعلام اتحادیه جهانی مخابرات (ITU)، ارائه خدمات از سوی استارلینک در مرزهای جمهوری اسلامی ایران به علت رعایت نکردن قوانین سرزمینی مجاز نیست.
در رابطه با جزئیات این اتفاق می‌توان گفت طبق یکی از قطعنامه‌های ITU، ارائه خدمات از سوی یک شرکت خارجی در چارچوب مرزهای کشور دیگر منوط به دریافت مجوز از سوی آن کشور است یعنی برای فعالیت در هر کشوری لازم است قوانین آن کشور را بپذیرد و به آن عمل کند که در بررسی‌هایی که انجام شده مشخص شد استارلینک برای ارائه اینترنت ماهواره‌ای تاکنون هیچ نوع مجوزی از جمهوری اسلامی ایران دریافت نکرده است. بنابراین مصوبه اخیر اتحادیه بین المللی مخابرات زمینه را برای فعالیت قانونی استارلینک در ایران فراهم می‌کند.