همه چیز در مورد اپراتور مجازی که باید بدانید

به گزارش پایگاه خبری وب‌سایت رند، اپراتور مجازی شبکه تلفن همراه نوعی اپراتور تلفنی است که باید با بستن قرارداد با اپراتورهای دیگر که دارای امکانات ارسال مکالمه و داده‌ها هستند، این خدمات را به صورت عمده خریداری کرده و با برند خود در بازار به فروش برسانند.

در واقع اپراتور مجازی شبکه تلفن همراه  یک نوع اپراتور موبایل است که اساسا خود شبکه زیرساختی و فیزیکی برای برقراری ارتباطات موبایلی در اختیار ندارد بلکه با انعقاد یک قرارداد همکاری با یک اپراتور تلفن همراه از شبکه ارتباط موبایلی این اپراتور بهره می‌گیرد.

تاریخچه اولین اپراتور مجازی در دنیا و ایران چیست؟

اولین اپراتور مجازی با نام Virgin Mobile UK در سال 1999 در کشور انگلستان آغاز به کار کرد. با توجه به تحقیقات انجام شده تا پایان سال 2014 میلادی 943 اپراتور مجازی موبایل در دنیا فعالیت می‌کردند و این روزها بیش از 950 اپراتور مجازی در جهان وجود دارند. 

و اما اولین پروانه رسمی اپراتور مجازی تلفن همراه ایران توسط سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی به شرکت کیش سل پارس صادر شد. شرکت "کیش سل پارس" با مأموریت ارائه سرویس‌های پایه و ارزش افزوده در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات موفق به دریافت اولین پروانه MVNO  شد.

براساس مصوبات کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات، شرکت‌های دارنده موافقت اصولی MVNO برای دریافت پروانه تجاری موظف بودند که حداقل با یکی از اپراتورهای تلفن همراه وارد مذاکره و همکاری شده تا بتوانند پروانه رسمی خود را دریافت کنند. بر همین اساس شرکت کیش ‌پارس ‌سل نیز موفق شد تا موافقت اپراتور رایتل را به ‌دست آورد.

سیم کارت‌های مجازی چه خدماتی ارائه می‌کنند؟

سیم ‌کارت‌های مجازی ارائه شده، امکان دسترسی به سرویس‌های بانکی و خدمات پرداخت الکترونیک را فراهم کرده و برای اولین بار در کشور خدمات NFC را نیز پشتیبانی می‌کنند. مهم‌ترین کاربرد NFC، پرداخت پول از طریق گوشی‌های هوشمند است. برای این منظور، کاربر اطلاعات مربوط به کارت اعتباری خود را در گوشی ذخیره می‌کند و در زمان خرید، گوشی را به دستگاه NFC ‌خوان نزدیک می‌کند تا پرداخت انجام شود.

اپراتورهای مجازی تلفن همراه می‌توانند خدمات گسترده‌ای را شامل سرويس پيام كوتاه(SMS)، سرويس پيام صوتی، سرويس نمايشگر، سرويس انتظار مکالمه، سرويس انتقال مكالمه،  سرویس اتصال به اینترنت، کنفرانس تلفنی، نمایش محدوده آنتن‌دهی روی صفحه گوشی، دریافت پیام‌های فرهنگی و تبلیغاتی روی صفحه گوشی و مواردی از این قبیل ارائه دهند. علاوه بر خدمات اصلی، خدمات ارزش افزوده گوناگونی با طرح‌ها و تعرفه‌های گوناگون ارائه می‌شود که مشترک می‌تواند بنابر نیاز و کیفیت دریافتی، اپراتور خود را انتخاب نماید.

مزیت استفاده از اپراتورهای مجازی چیست؟

محدودیت امکان ایجاد زیرساخت‌های فیزیکی برای تعداد زیاد اپراتورهای اصلی، یعنی امکان ایجاد زیرساخت فیزیکی مانند آنتن‌های BTS برای تعداد زیاد اپراتور وجود ندارد، به طوری که اپراتور سوم یعنی رایتل برای نصب دکل‌های خود در فضاهای شهری دچار مشکل شده است و برای حل مشکل رو به رومینگ ملی آورد.

دلیل دیگر اینکه اپراتورهای بزرگ امکان استفاده از ظرفیت‌های بلا استفاده زیرساخت‌های فیزیکی اپراتورهای اصلی است. برای مثال می‌توان به فرکانس‌های بدون استفاده مانده این زیرساخت‌ها اشاره کرد مانند استفاده از فرکانس‌های رادیویی مختلف و استفاده نشده و همین‌طور پهنای باندی که به دلایل مختلف فنی و قانونی و ... امکان استفاده از آنها برای اپراتورهای اصلی نیست و می‌توانند آن را در اختیار اپراتورهای مجازی برای ارائه خدمات خود قرار دهند.

اپراتور اصلی به دلیل خدمات رسانی گسترده، در همه زمینه‌های ارتباطی نمی‌توانند به ارائه خدمت بپردازند چون نیاز به یک سیستم اداری عریض و طویل خواهند داشت، و مسلماً امکان بازاریابی تخصصی در خدمت‌های مختلف ارتباطی را از دست خواهند اما با عمده فروشی ظرفیت خود به اپراتورهای مجازی هم اپراتور اصلی به سود می‌رسد و هم خدمات مختلف به کاربران  توسط اپراتورهای مجازی ارائه خواهد شد که تاکنون ارائه نشده بود.

اپراتورهای مجازی چه تفاوتی با اپراتورهای اصلی دارند؟

گاهی اوقات این سوال به وجود می‌آید که با وجود اپراتورهای اصلی در کشور و سرویس دهی به کاربران چه لزومی دارد که بخشی از شبکه زیرساخت و رادیویی خود را در اختیار اپراتورهای مجازی قرار دهند تا به نحوی همان خدمات را آنها به مشتریان ارائه دهند؟

برخی دلیل این تغییرات را افزایش کیفیت و رضایت مندی از طریق ایجاد فضایی پویا و رقابتی می‌دانند. درواقع با حضور اپراتورهای مجازی یک فضای پویا و رقابتی ایجاد می‌شود که نتیجه‌اش افزایش کیفیت و رضایت مندی کاربران خواهد بود.

• شبکه و زیرساخت :
اپراتورهای مجازی نمی‌توانند از خود شبکه رادیویی و زیرساخت ارتباطی داشته باشند و بنابراین ارائه خدمات آن ها در بستر اپراتور های اصلی صورت می گیرد.

• توسعه شبکه و ظرفیت‌ها:
به دلیل عدم وجود زیرساخت مستفل، در صورت نیاز پیدا کردن به افزایش ظرفیت، این اپراتور ها قادر به توسعه شبکه خود نیستند مگر آنکه اپراتورهای اصلی شبکه خود را توسعه دهند.

• تعرفه:
تعرفه ارائه خدمات اپراتور های مجازی می تواند متفاوت از اپراتور های اصلی باشد. البته کلیه تعرفه خدمات این اپراتور های تحت تایید و نظارت سازمان تنظیم مقررات صورت می گیرد.

• سیم کارت و شماره:
اپراتورهای مجازی می‌توانند سیم کارت مخصوص به خود را با قیمت و شماره و پیش شماره مخصوص خود که از رگولاتوری دریافت می‌کنند، به مشتریان خود ارائه نمایند. این ارائه سیم کارت و شماره با برند تجاری اپراتورهای مجازی ارائه می‌گردد.

• خدمات:
مهم ترین تفاوت که سبب حیات اپراتورهای مجازی‌ می‌شود، خدمات آنها است. در واقع اپراتورهای مجازی می‌توانند با ارائه انواع مختلف خدمات در بستر فیزیکی اپراتورهای اصلی، هم واسط بین اپراتورهای اصلی و مشترکین شوند و هم با عدم درگیر شدن در لایه‌های سخت افزار، تمامی تمرکز خود را بر ارائه سرویس‌های متنوع و با کیفیت به مشترکین خود قرار دهند.

معرفی چند مورد از اپراتورهای مجازی

شاتل موبایل: سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی وزارت ارتباطات و فناوری در تاریخ 10 اسفند 1395 به شرکت توسعه ارتباطات همراه شاتل (شاتل موبایل) پروانه نوع اول اپراتور مجازی تلفن همراه (Full MVNO)  را اعطا نمود تا به جرگه نسل نوین اپراتورهای تلفن همراه کشور بپیوندد. شرکت‌های‌ شاتل، خدمات مبتنی بر نسل‌‌های نوین شبکه تلفن همراه خود را در قالب سیم ‌کارت‌‌هایی با نام تجاری "شاتل موبایل" به مشتریان خود در سراسر کشور عرضه می‌‌نماید. شاتل موبایل شماره های مجازی خود را با پیش شماره 0998 ارائه می‌کند.

سامانتل: شرکت کیش سل پارس ضمن فعالیت در حوزه اپراتورهای مجازی، سیم کارتی با نام سامانتل را به بازار معرفی کرده است. سامانتل به عنوان نخستین اپراتور نسل جدید ارتباطات همراه در ایران با پیشینه ده سال فعالیت در زمینه‌های اپراتوری و خدمات امور مشترکین، مخابرات، برق و فناوری اطلاعات موفق گردید، اولین پروانه نسل جدید اپراتور‌های تلفن همراه را در شهریور 1395 دریافت نماید. پیش شماره سیم کارت‌های مجازی سامانتل 099999 است و اولین پیش ثبت‌نام  آن در سال 1395 همزمان با نمایشگاه الکامپ انجام شد.

آذرتل: درتاریخ  20/2/96 تفاهم نامه همکاری بین شرکت نگین ارتباطات آوا و باشگاه فرهنگی ورزشی تراکتورسازی ایران برای ارائه سیم کارت‌های مجازی "آذرتل" در سراسر ایران به امضاء رسید. سیم کارت‌های مجازی آذرتل با پیش شماره‌های 0999 در بازار به فروش می‌روند.

آرین تل: سازمان رگولاتوری در اسفند 96 با صدور پروانه فعالیت تجاری در حوزه MVNO نوع اول برای شرکت ارتباطات آرین تل موافقت کرد. و بدین ترتیب آرین تل اولین سری از سیم کارت‌های مجازی خود را به بازار ارائه کردند.