اینترنت ثابت در ایران بی‌رمق کند و در آستانه گرانی
به گزارش پایگاه خبری وبسایت رند، وزیر راتباطات عیسی زارع پور مدعی است که مشکلات اینترنت ثابت نتیجه عدم نوسازی زیرساخت‌ها در 10 سال گذشته بوده اما این سوال وجود دارد که آیا وزارتخانه او عملکرد مثبتی در این حوزه برجا گذاشته است؟
شما در طول روز چند دقیقه و چند ساعت در انتظار ارسال یا دریافت یک فایل می‌نشینید؟ برای انجام بازی‌های آنلاین چقدر با کندی سرعت دست و پنجه نرم می‌کنید؟ دانلود یک فایل چقدر طول می‌کشد؟ چند بار برایتان پیش آمده که به دلیل سرعت پایین باز شدن یک صفحه قید استفاده از اینترنت را زده‌اید؟ غیر ممکن است جزو کاربران اینترنت باشید و از کندی سرعت اینترنت کلافه نشده باشید.
آمارهایی که به طور ماهانه توسط اسپیدتست که یکی از منابع مورد ارجاع وزیر ارتباطات در بحث سرعت و کیفیت اینترنت است منتشر می‌شود نشان دهنده این است که وضعیت اینترنت تا 30 درصد بهبود یافته اما در این بازه زمانی میانه سرعت اینترنت کشور نه تنها افزایش پیدا نکرده بلکه با کاهش مواجه بوده است.
از ابتدای سال 1402 تا اواسط مهرماه میانه سرعت اینترنت ثابت مدام افت کرده است و طی هفت ماه اخیر بالاترین میانه سرعت اینترنت ثابت در فروردین تا اردیبهشت 1402 به ثبت رسیده که سرعت آن 11.9 مگابایت بر ثانیه بوده است و این عدد در تیر و مرداد امسال به 11.3 مگابایت بر ثانیه رسیده که نشان می‌دهد با افت مواجه بوده است و در شهریور تا مهرماه 1402 هم 11.6 بوده که همین موضوع موجب شده ایران در جدول اسپیدتست در رتبه 153 قرار بگیرد.
در سال 1402 این بدترین جایگاهی است که ایران از لحاظ میانه سرعت اینترنت ثابت داشته است، هرچند که در ایران اینترنت موبایل (سیار) وضعیت بهتری از اینترنت ثابت دارد اما بررسی‌هایی که از وضعیت اینترنت کشور از نیمه دوم اسفند 1401 تا نیمه مهر 1402 انجام شده است نشان دهنده یک سیر نزولی در میانه سرعت اینترنت موبایل است.
به طوری که رتبه ایران از 61 به 75 نزول کرده و این موضوع در حالی است که در ابتدای امسال میانه سرعت اینترنت 36.3 مگابایت برثانیه بوده، در آگوست 2023 (مرداد-شهریور) به 31.3 رسیده و در ماه اخیر هم این عدد 31.6 مگابایت برثانیه بوده است.
منفی شدن ضریب نفوذ اینترنت ثابت ارقامی که در آخرین گزارش که توسط سازمان تنظیم مقررات منتشرشده هم به نوعی دیگر نشان دهنده افت وضعیت اینترنت کشور است.
در گزارش پاییز 1401 رشد اینترنت ثابت 2 درصد اعلام شده بود، در زمستان سال قبل تنها 0.76 درصد بود و آخرین گزارش رگولاتوری مربوط به بهار 1402 نشانه دهنده رشد منفی در ضریب نفوذ اینترنت پهن باند ثابت است که معنای آن کم شدن علاقه مشترکین به استفاده از اینترنت ثابت است.
آمارهای دیگری که وجود دارد مربوط به شکایت‌های مردمی در سامانه 195 بوده که نشان دهنده وضعیت نامناسب اینترنت ثابت است.
براساس آمارهای رگولاتوری 75 درصد از کل این شکایت‌ها به اینترنت ثابت ارتباط دارد که نشان دهنده نارضایتی در این بخش در بهار 1402 است که در مقایسه با یک فصل قبل از آن سه برابر افزایش داشته است.
واقعیت امر این است که سرعت اینترنت در ایران فارغ از موضوع اختلال و فیلترینگ بوده و قابل قبول نیست و برای متوجه شدن این موضوع کافی است تجربه استفاده از اینترنت کشورهای دیگر را داشته باشید.
حتی اگر تجربه اتصال به اینترنت در کشورهای دیگر را هم نداشته باشید مقایسه آمار و ارقام که به سرعت اینترنت در ایران ارتباط دارد حتی با بعضی کشورهای آسیایی نشان دهنده این است که از این نظر چه تفاوت قابل توجه‌ای میان ما و کشورهای همسایه وجود دارد.
براساس گزارشی که توسط انجمن تجارت الکترونیک تهران منتشر شده است میانگین سرعت اینترنت در ایران 4 مگابایت برثانیه بوده و این موضوع در حالی است که ترکیه اینترنتی با میانگین سرعت 12 مگابایت برثانیه را به کاربرانش ارائه می‌دهد و میانگین سرعت اینترنت در مالزی 22 مگابایت بر ثانیه است.
از لحاظ میانگین سرعت اینترنت از میان 100 کشور ایران در رتبه 97 قرار دارد و تنها سه کشور سودان، کامرون و کوبا هستند که سرعت اینترنتشان کمتر از میانگین سرعت اینترنت کشور ما است.
از اصلی‌ترین دلالیل کندی و اختلال اینترنت در کشور می‌توان به کاهش سرمایه‌گذاری در بخش زیرساخت‌ها، عملکرد ضعیف شرکت ارتباطات زیرساخت و شرکت مخابرات، کندی روند توسعه اینترنت 5G و فیبر نوری و… اشاره کرد.
وزیر ارتباطات هم در پاسخ به انتقادات به سرعت اینترنت مدام به همین نامناسب بودن زیرساخت‌ها اشاره کرده و در جدیدترین اظهار نظر خود در رابطه با وضعیت نامناسب اینترنت ثابت گفته است: «در ده سال گذشته زیرساخت‌های ارتباطات ثابت نوسازی نشده و دارای بدترین کیفیت است».
می‌گویند کم‌کاری از دولت‌های قبلی بوده است و عیسی زارع‌پور به طور مداوم بر این موضوع تاکید می‌کند که این مشکلات جدید نیستند و نتیجه اقدامات نامناسب سال‌های اخیر و نوسازی نکردن تجهیزات شبکه بوده است.
البته او تاکنون در رابطه با این که در دو سال و دو ماهی که از دوران وزارتش می‌گذرد چه تغییراتی در مقایسه با هشت سال قبل ایجاد کرده و کاستی‌های موجود در دولت‌های قبلی را چطور جبران کرده توضیحی نداده است.
وزیر ارتباطات دولت سیزدهم هم پروژه فیبر نوری را کلید حل مشکلات زیرساختی اینترنت می‌داند و از ابتدای دوران وزارتش در وزارتخانه ارتباطات و فناوری اطلاعات تحت پوشش فیبر نوری قرار دادن 20 میلیون خانوار تا پایان سال 1404 را مورد هدف قرار داده و این وعده را می‌دهد که مشکلات اینترنت ثابت با پرژه فیبر نوری تا حدود زیادی برطرف خواهد شد و سرعت اینترنت تا 80 برابر افزایش پیدا می‌کند.
تا به امروز 3 میلیون و 638 هزار خانوار تحت پوشش این طرح قرار گرفته‌اند و آمارها نشان دهنده این است که میزان سرعت پیشرفت این پروژه چندان زیاد نیست چرا که این پروژه به سرمایه‌گذاری‌های کلان نیاز دارد.
به تازگی مدیرعامل ایرانسل اعلام کرده است که این اپراتور جهت توسعه پروژه فیبر نوری نیاز به 530 میلیون دلار سرمایه‌گذاری دارد، علاوه بر این حتی در صورتی که سرمایه مورد نیاز تامین شود در رابطه با مشارکت اپراتورهای مختلف کشور و پیش رفتن این طرح نگرانی وجود دارد که به دلیل گران بودن اینترنت مبتنی بر فیبر نوری استقبالی که انتظار داریم صورت نگیرد.
البته زارع‌پور تمامی اقدامات جهت بهبود سرعت اینترنت کشور را محدود به پروژه فیبر نوری نمی‌داند.
او در اواخر مهر ماه سال جاری اعلام کرد که طی دو ماه گذشته در کمیته‌ای که به منظور بررسی وضعیت اینترنت کشور تشکیل شده راهکارهای مختلفی مورد بررسی قرار گرفته و تعدادی از آن‌ها پیشنهاد شده که می‌تواند تا حدودی تاثیرگذار باشد.
در شورای عالی فضای مجازی کمیته‌ای برای وضعیت اینترنت تشکیل شده بود و در آن راهکارهایی مورد بررسی قرار گرفت، همچنین برای رفع مشکلات راهکارهای کوتاه مدتی پیشنهاد شد که ما آن‌ها را اعمال کردیم.
اکنون دو ماه است که زمان تاخیر در شبکه حدوداً 30 درصد کاهش پیدا کرده است و هر روز در تلاش هستیم کیفیت شبکه را ارتقا بخشیم.
زمزمه‌های افزایش تعرفه و بسته‌های اینترنت در یکی دو سال گذشته نشان دهنده این است که وزارت ارتباطات به غیر از راهکار بلندمدت، زمان‌بر و پرهزینه‌ای به نام توسعه فیبر نوری راهکار کوتاه مدت و میان مدتی جهت بهبود وضعیت اینترنت ثابت در کشور را ندارد.
این موضوع در حالی است که اپراتورهای مشارکت کننده در این طرح یکی از شرط های لازم توسعه پروژه فیبر نوری را بالا رفتن تعرفه‌ها می‌دانند و می‌گویند پیشرفت این پروژه بدون کمک دولت سود دهی ندارد.
اصلی‌ترین موضوعی که مدیرعامل ایرانسل اخیراً در مراسم 17 سالگی این اپراتور بر آن تاکید کرد همین موضوع اصلاح تعرفه‌های اینترنت و ضروری بودن گران شدن آن بود و گفت اگر اصلاح تعرفه‌ها انجام نشود در سال آینده مردم در حالی پول اینترنت پرداخت می‌کنند که به آن دسترسی نخواهند داشت و احساس بی‌کیفیت بودن اینترنت تشدید خواهد شد.
موضوعی که تمامی ارائه‌دهندگان اینترنت در کشور با بیان این که «ایران ارزان‌ترین اینترنت را دارد» بر آن تاکید داشته و خواستارش هستند اصلاح تعرفه است.
مدیرعامل ایرانسل عباسی آرند می‌گوید: «این موضوع را حتی وزارت ارتباطات و سازمان تنظیم مقررات هم قبول دارند» این موضوع در حالی است که وزیر ارتباطات در هفته گذشته اعلام کرد «فعلاً برای گران شدن بسته‌های اینترنت برنامه‌ای نداریم» اما مناقشه بر سر این موضوع همچنان ادامه دارد.
از یک سو اپراتورها می‌گویند که اصلاح تعرفه و گران شدن اینترنت انجام شود و از طرفی دیگر اعلام می کنند که اینترنت قرار است گران شود.
از طرفی دیگر عیسی زارع پور می‌گوید «این حوزه در دست بخش خصوصی است که اگر نتواند سرمایه گذاری نجام دهد کیفیت شبکه کاهش پیدا می‌کند و باید یک فکری برای آن کرد».
در این میان کاربرانی هستند که پس از شنیدن زمزمه‌های افزایش تعرفه‌های اینترنت گمان می‌کنند که به زودی بسته‌های اینترنت افزایش قیمت دارند اما نمی‌توانند امید چندانی به بهتر شدن کیفیت آن داشته باشند.